PHỤ HUYNH THỜI 4.0 VS HAI CƠN SÓNG MANG TÊN “TOÀN CẦU HÓA” VÀ “CÁCH MẠNG CÔNG NGHỆ”

Tuổi mới lớn là giai đoạn trẻ em trải qua nhiều thay đổi về tâm lý, có những điều không đáng lo, nhưng cũng có những dấu hiệu khủng hoảng trầm trọng mà cha mẹ nhất định không nên bỏ qua.

Xin được chia sẻ quan điểm của chị Nguyễn Phi Vân, một diễn giả quốc tế, về cách làm bạn với con trong kỷ nguyên số này.

“Từ hồi xuất bản cuốn sách Quảy gánh bang đồng ra thế giới, rồi đi chia sẻ ở nhiều diễn đàn bạn trẻ, trường đại học, trường trung học… – Tôi tự nhiên trở thành bạn già của mấy đứa trẻ. …

Mấy năm lăn lộn làm bạn cùng tụi nhỏ, tôi học được điều đau đớn này: tụi nhỏ rất cô đơn… nỗi cô đơn này xuất phát từ nhiều phía, từ gia đình, nửa thương cha mẹ nhọc nhằn không dám cãi, nửa có lý tưởng riêng của mình không dám hé ra. Các em sợ. Vốn sinh ra làm digital natives – công dân số, các em tồn tại, tương tác, tham gia vào đời bằng một hệ điều hành hoàn toàn khác. Và những người làm cha me chúng ta, có khi nào phán xét các em dựa trên một hệ quy chiếu đã cũ kỹ của mình? Nếu có, ta làm sao kết nối với các em? Nếu có, làm sao ta hỏi mình:”Vì sao tụi nhỏ cô đơn?”

Đời nào cũng tồn tại những khoảng cách giữa thế hệ. Giữa tôi và ba má mình, giữa bạn và ba má bạn. Khoảng cách nằm đó, ẩn hiện, nhưng chúng ta thường tim cách cân bằng. Ấy, là khi thế giới vận hành theo khung hình tiến hóa hình quân. Bỗng, thế kỷ 21 ập đến, với 4.0, với robot, AI, thiết bị bay không người lái và những khái niệm chưa nghe đã sợ.

Tất cả lại còn quay mòng mòng trong sự đổ bộ rần rần của khái niệm toàn cầu. Job cũ mất đi. Job mới sinh ra.  Lao động chuyển dần sang freelance. 30% kỹ năng cũ phút chốc hóa khủng long không sài được. Ta chới với héo hắt lo cho sự nghiệp của mình, hoang mang lục tìm tương lai gia đình, bụng thì đánh lô tô nhưng mặt thì giả tinh bơ, đầy tự tin và tỏ ra nguy hiểm. Ừ, thì mình lèo lái con thuyền trong sóng gió. Làm captain – thuyền trường – thì cùng đành đóng hết vai.

Có khi, tôi nhận được inbox của phụ huynh, hỏi:”Chị ơi, muốn dạy con thành công dân toàn cầu, cho nó hội nhập thì em phải làm sao bây giờ hả chị?”. Chúng ta những người phụ huynh 4.0 – còn chưa tìm được lối đi cho chính bản thân mình, lại mang vào người trách nhiệm dẫn dắt coi em. Dẫn dắt thế nào, đến đâu? …

Nhưng nghĩ lại ta có cần mang cả gùi áp lực lên mình?

What if – Nếu ta vận dụng hết kỹ năng thế kỷ, rồi tư duy, brainstorm, và sáng tạo cùng các em thì sao?

Nếu ta lập một đội “già trẻ đều teen” để collaborate – hợp tác giải quyết vấn đề phức tạp thì sao?

Nếu ta sử dụng ngôn ngữ của các em. Kênh giao tiếp của các em để trao đổi bàn bạc thì sao?

Nếu đứa nào trong gia đình cũng muốn trở thành công dân toàn cầu, sao không cùng học, cùng trải nghiệm, và cùng nhìn ra thế giới thì sao?

Nếu phải hội nhập vào thế kỷ số, sao không áp dụng lớp học ngược, khi các em là người đứng lớp dạy cho ba má của mình?

Thôi, đừng có sợ mất mặt làm gì. Về cái khoản này tụi nhỏ hơn mình vạn dặm. Khi chúng ta, phụ huynh 4.0 ôm chầm growth mindset – tư duy mở, khi ta vận dụng tư duy thiết kế để giải quyết vấn đề, khi ta biết học là chuyện cả đời, các em và ta là những kẻ đồng hành cùng đi vào tương lai bất định.

Đó, đối diện với thế kỷ toàn cầu và thế kỷ 4.0, tụi mình với tụi nó chỉ là bạn đồng hành. Ta chẳng dạy gì. Chúng chẳng học gì. Đội hình 4.0, cả đám trẻ già đều lăn ra cùng học.”

… “Trên thực tếđôi bên cùng học. Phụ huynh, với chút kiến thức và trải nghiệm của người đi trước, nên đóng vai trò là người facilitator hay enabler – người tạo điều kiện cho con em mình học. trong môi trường tin tường, thoải mái tôn trọng nhau như vậy, các em chắc chắn sẽ học được nhiều và học thưc tế hơn. Hãy cứ để thế hệ Google được Google. Xin đừng cản. Nhưng hãy là la bàn dẫn dắt khi thế hệ ấy lạc đường.”

Thay cho lời kết, xin cám ơn quý phụ huynh đã đọc đến đây. Chắc hẳn anh chị là những người rất quan tâm đến sự phát triển của con em mình, vì bài viết cũng khá dài. Trung tâm ADVO hy vọng blog có thể mang lại một giá trị gia tăng nào đó cho anh chị. Hãy chia sẻ quan điểm của mình ở phần comment để chúng tôi có cơ hội lắng nghe và hiểu thêm về những trăn trở, bâng khoăn của anh chị phụ huynh ADVO.

Vân Vũ – 15/03/2019